فصل هفدهم : نماز در خانواده
آيات :
84 - نماز و هجرت
ربنا انى اسكنت من ذريتى بواد غير ذى زرع عند بيتك المحرم ربنا ليقموا الصلوة
پروردگارا من بعضى فرزندانم را در سرزمين بى آب و علفى در كنار خانه اى كه حرم تو است ساكن ساختم تا نماز را برپا دارند. (سوره ابراهيم ، آيه 37).
85 - وظايف والدين در آموزش نماز
واءمر اهلك بالصلوة و اصطبر عليها
اهل خود را به خواندن نماز امر كن و بر اداى آن شكيبا باش (سوره طه آيه 132).
86 - دعوت خانواده به نماز
و كان ياءمر اهله بالصلوة و الزكوة و كان عند ربه مرضيا . او همواره خانواده خود را به نماز و زكات دعوت مى كرد وهمواره مورد رضايت پروردگارش بود. (سوره مريم ، آيه 55).
87 - پند لقمان به پسرش
يا بنى اقم الصلوة واءمر بالمعروف و انه عن المنكر و اصبر على ما اصابك ان ذلك من عزم الامور
پسرم !نماز را برپا دار، و امر به معروف و نهى از منكر كن و در برابر مصائبى كه به تو مى رسد با استقامت و شكيبا باش كه اين از كارهاى مهم واساسى است . (سوره لقمان آيه 17).
88 - دعاى ابراهيم (ع ) براى اقامه نماز
رب اجعلنى مقيم الصلوة و من ذريتى ربنا و تقبل دعاء
پروردگارا مرا از برپا كنندگان نماز قرار ده واز فرزندان من نيز چنين كن ، پروردگار دعاء (ما را) بپذير) (سوره ابراهيم ، آيه 40).
89 - ضايع كنندگان نماز
فخلف من بعدهم خلف اضاعوا الصلوة و اتبعوا الشهوات فسوف يلقون غيا
اما بعد از آنها فرزندان ناشايسته اى روى كار آمدند كه نماز را ضايع كردند و پيروى از شهوات نمودند و به زودى (كيفر و مجازات ) گمراهى خود را خواهند ديد. (سوره مريم آيه 59).
احاديث :
1000 - زمان نماز خواندن كودكان
قال على - عليه السلام -
علموا صبيانكم الصلاة وخدوهم بها اذا بلغوا ثمانى سنين
نماز را به فرزندان خويش تعليم دهيد، و چون به هشت سالگى رسيدند، آنان را وادار به خواندن اين فريضه الهى نمايند. (وسائل الشيعه ، ج 3، ص 12).
1001 - اجبار فرزندان به خواندن نماز
قال الباقر - عليه السلام -
انا ناءمر صبيننا بالصلاة اذا كانوا بنى خمس سنين فمروا صبيانكم بالصلاة اذا كانوا بنى سبع سنين
فرزندان ما وقتى پنج ساله مى شوند، امر مى كنيم كه نماز بخوانند، پس شما هم هنگامى كه فرزندانتان به هفت سالگى رسيدند، آنها را نماز خواندن امر كنيد.
(وسائل الشيعه ، ج 3 ص 12).
1002 - ارتباط كودكان با نماز
عن معاوية بن وهب قال :
ساءلت اباعبدالله - عليه السلام - فى كم يؤ خذ الصبى بالصلاة ؟ فقال : فيما بين سبع سنين و ست سنين
معاويه بن وهب گويد: از امام صادق (ع ) پرسيدم : كودك را بايد از چه سنى وادار به خواندن نماز كرد؟ حضرت فرمودند: بين شش تا هفت سالگى . (وسائل الشيعه ج 3 ص 12).
1003 - كودكان از كى نماز بخوانند؟
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
مروا صبيانكم بالصلوة اذا بلغوا سبع سنين و اضربوهم على تركها اذا بلغوا تسعا
فرزندان هفت ساله تان را به نماز وادار كنيد و نه سالگان را اگر ترك نماز نمودند تاءديب كنيد. (سفينة البحار، ج 2 ص 25).
1004 - درس عبادت براى جوانان
قال الصادق - عليه السلام -
اجتهد فى العبادة و انا شاب فقال لى ابى : يا بنى دون ما اراك تصنع فان الله - عزوجل - اذا احب عبدا رضى منه باليسير
من جوان بودم ، و در عبادت كوشش بسيار مى كردم ، پدرم ، به من فرمود: كمتر از اين مقدار عبادت كه از تو مى بينم به جاى آور زيرا وقتى خداوند بنده اى را دوست دارد با عبادت كم از او راضى مى شود. (بحارالانوار، ج 47، ص 55).
1005 - سفارش امام صادق (ع ) به فرزندش :
قال الصادق - عليه السلام -
يابنى ! انه لاينال شفاعتنا من استخف بالصلوة
اى فرزندم هركس نماز را سبك بشمارد به شفاعت ما دست نخواهد يافت . (وسائل الشيعه ج 3، ص 16).
1006 - آموزش نماز به فرزندان
قال على - عليه السلام -
علموا صبيانكم الصلاة
نماز را به فرزندانتان بياموزيد. (جامع احاديث الشيعه ، ج 4 ص 46).
1007 - سفارش على (ع ) به فرزندش
قال على - عليه السلام -:
اوصيك يا بنى بالصلاة عند وقتها
فرزندم ! تو را به نماز در اول وقت سفارش مى كنم . (بحارالانوار، ج 83 ص 14).
1008 - عمر جوانى در حال عبادت
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -:
ان الله يحب اشاب الذى ينفى شبابه فى طاعة الله
خداوند جوانى را كه عمر خود را در عبادت خدا به سر مى برد، دوست دارد. (كنزالعمال ، ج 43060).
1009 - صرف جوانى در عبادت
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
يا اباذر: ما من شاب ترك الذنيا و افنى شبابه فى طاعة الله الا اعطاه الله اجر اثنين وسبعين صديقا
اى ابوذر! هيچ جوانى ترك دنيا و لذايذ دنيا آن را نمى كند و جوانى خويش را در اطاعت و عبادت پروردگار بزرگ صرف نمى نمايد، مگر آن كه خداوند اجر و پاداش هفتاد و دو صديق به او اعطاء مى فرمايد. (مكارم الاخلاق ، ص 466).
1010 - لطف الهى بر عبادات جوان
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
سبعة يظلهم الله فى ظلة يوم لاظل الاظلة : الامام العادل و شاب نشاء فى عبادة الله
خداوند هفت گروه را در سايه رحمت خود جاى مى دهد، روزى كه سايه اى جز سايه او نيست : اول زمامداران دادگر و دوم جوانى كه در عبادت خداوند پرورش يافته باشند. (نهج الفصاحه ، حديث 1732).
1011 - اذان نوجوان
قال الصادق - عليه السلام -
لاباءس ان يوذن الغلام الذى لم يحتلم
اذان نوجوان نابالغ اشكالى ندارد. (براى اذان نماز كفايت ميكند).
(بحارالانوار، ج 84، ص 161، وسايل الشيعه ، ج 4 ص 661).
1012 - مباهات خداوند بر جوان عابد
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -
ان الله تعالى يباهى بالشباب العابد الملئكة يقول : انظروا الى عبدى ! ترك شهوته من اجلى
خداوند به وجود جوان اهل عبادت بر فرشتگان مباهات مى كند و مى فرمايد: بنده مرا ببينيد! به خاطر من چگونه از لذت جسمانى خويش گذشته است . (ميزان الحكمه ، ج 5، ص 9)
1013 - نمازو نجات جوانان
روى ان فتى من الانصار كان يصلى الصلاة مع رسول الله ويرتكب الفواحش فوصف ذلك لرسول الله -صلى الله عليه وآله -فقال ان صلاته تنهاه يوما ما، فلم ، يلبث ان تاب
1014 - زمان وجوب نماز براى فرزندان
قال على - عليه السلام -
يجب الصلوة على الصبى اذا عقل
نماز بر كودك زمانى كه عقلش رسيد لازم است . (جامع احاديث الشيعه ، ج 4، ص 43).
1015 - آشنايى كودكان با اذان
سليمان الجعفرى قال سمعته بقول - عليه السلام -
اذن فى بيتك فانه يطرد الشيطان و يستحب من اجل الصبيان
سليمان جعفرى مى گويد از امام (ع ) شنيدم كه فرمود: در خانه خود اذان بگوى تا شيطان از آنجا بگريزد، و مستحب است ، زيرا كودكان به آن ذكر آشنا مى شوند.
(الكافى ، ج 3، ص 311).
1016 - حضور كودكان در صفوف نماز جماعت
عن جابر عن ابى جعفر - عليه السلام - قال
ساءلته عن الصبيان اذا صفوا فى الصلوة المكتوبة قال : لاتؤ خروهم عن الصلاة فرقوا بينهم
جابر مى گويد: از امام باقر - عليه السلام - در مورد كودكانى كه در نماز جماعت شركت مى كنند سؤ ال كردم ، امام باقر، (ع ) فرمودند: آنان را از صفهاى جلو به قسمت عقب صف نماز جماعت نفرستيد، بلكه آنان را (در ميان بزرگسالان ) پراكنده سازيد.
(تهذيب الاحكام ، شيخ طوسى ، ج 2 ص 380).
1017 - نوزاد در پناه اذان
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
و من ولد له مولود فليؤ ذن فى اذنه اليمنى ، و ليقم ، فى اليسرى ، فان ، ذلك عصمة من الشيطان
هركس كه نوزادى به او داده شد، در گوش راستش اذان و در گوش چپش اقامه بگويد، زيرا اين كار نوزاد را از شر شيطان حفظ مى كند. (بحارالانوار، ج 84، ص 162).
1018 - ياد دادن وضو و نماز
قال الصادق - عليه السلام -
فاذا تعلم الوضوء و الصلاة غفرالله لوالديه
چون فرزندى وضو و نماز را ياد گيرد، خداوند (به پاداش آن ) پدر و مادر او را مى آمرزد. (وسائل الشيعه ، ج 3، ص 13).
1019 - همراهى طفل براى نماز
قال الصادق - عليه السلام -
كان على - عليه السلام - قد جعل بيتا فى داره ليس بالصغير ولا بالكبير لصلاته و كان اذا كان اليلل ذهب معه بصبى لا يبيت معه فيصلى فيه
اميرالمؤ منين (ع ) در خانه خود اتاق متوسطى براى نماز خود اختصاص داده بود شبها براى نماز خواندن فطل كوچكى را نمى خوابيد با خود به آن اتاق برده و نماز مى خواند. (وسائل الشيعه ، ج 3، ص 555).
1020- تمرين نماز در سن شش سالگى
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
مرو صبيانكم بالصلوة اذا كانو ابناء ست سنين و اضربوهم اذا كانوا ابناء سبع سنين و فرقوا بينهم فى المضاجع كانوا ابناء عشر سنين
فرزندان خود را در سن شش سالگى به نماز وادار كنيد، و در هفت سالگى آنا را (در صورت نخواندن ) تنبيه كنيد، ودر سن ده سالگى رختخواب آنان را جدا كنيد. (مستدرك الوسائل ، ج 1 ص 171).
1021 - تاءخير عذاب به خاطر علاقه جوانان به نماز
قال على - عليه السلام -
ان الله - عزوجل - ليهم بعذاب اهل الارض جميعا حتى لايتحاشى منهم احدا اذا عملوا بالمعاصى و اجترحوا السيئات فاذا الى الشيب ناقلى اقدامهم الى الصلوة و الولدان يتعلمون القرآن رحمهم الله فاخر ذلك عنهم
آنگاه كه اهل زمين در گناه و بديها غوطه ور مى شوند خداوند متعال قصد مى كند تمامى آنان را بدون استثناء دچار عذاب نمايد، ولى با توجه به پيرمردان ريش سفيدى كه براى نماز (به سوى مسجد) گام برمى دارند و نيز نونهالانى كه در حال يادگرفتن قرآن هستند، به تمامى اهل زمين رحم نموده و عذاب آنان را به تاءخير مى اندازد. (مستدرك الوسائل ، ج 3، ص 360، باب 3، روايت 12).
1022 - سخت نگرفتن نماز براى فرزندان
عن جعفر بن محمد عن ابيه - عليهما السلام - قال :
كان على بن الحسين - عليهماالسلام - ياءمر الصبيان ان يصلوا المغرب و العشاء جميعا و الظهر جميعا فيقال له (لهم ) يصلون الصلوة فى غير وقتها فيقول : هو خير من ان يناموا عنها
امام زين العابدين (ع ) به فرزندان خويش امر مى كرد كه نماز مغرب و عشاء را با هم بخوانند و ظهر وعصر را با هم بخوانند خدمت امام عرض شد كه فرزندان نماز را در غير وقتش مى خوانند امام فرمود: اين كار براى فرزندان بهتر است از اين كه بخوابند و نماز نخوانند. (بحارالانوار، ج 82، ص 364).
1023 - ترك نماز باعث تعجب
عن الحسن بن قارون انه قال :
ساءلت الرضا - عليه السلام - او سئل و انا اسمع عن الرجل يجبر ولده و هو لايصلى اليوم و الومين فقال : و كم اتى على الغلام ؟ فقلت ثمانى سنين ، فقال : سبحان الله ! يترك الصلاة قال : قلت يصيبه الوجع قال : يصلى على نحو ما يقدر
حسن بن قارون مى گويد: من از امام رضا (ع ) سؤ ال كردم يا يك نفر ديگر سؤ ال كرد و من گوش مى دادم كه مردى فرزندش را به نماز مجبور مى كرد، ولى فرزندش يك يا دو روز نماز نمى خواند، حضرت فرمودند: چند سال از سن آن پسر بچه مى گذرد؟ گفتم : هشت سال ، امام با تعجب فرمودند: (سبحان الله ) (در اين سن ) نماز را ترك مى كند؟ عرض كردم نماز براى او سخت و رنج آور است ، امام (ع ) فرمود: به اندازه توانش نماز به جا آورد. (وسائل الشيعه ، ج 3 ص 13).
1024 - آموختن وضو به فرزند
قال الصادق - عليه السلام -
حتى يتم له تسع سنين ، فاذا تمت له علم الوضو وضرب عليه وامر بالصلوة و ضرب عليها، فاذا، تعلم ، الوضوء و الصلاة غفرالله لوالديه
وقتى (فرزندتان ) به سن نه سالگى برسد، پس وقتى كه نه سالش تمام شد، وضو را به او ياد بدهيد واگر كوتاهى كرد او را ادب كنيد، و او را امر به نماز كنيد و اگر كوتاهى كرد او را ادب كنيد پس زمانيكه فرزند وضو و نماز را ياد گرفتيد، خدا پدر و مادرش را مى آمرزد. (وسائل الشيعه ، ج 3، ص 13).
1025 - خواستن نماز از فرزند
قال الرضا - عليه السلام -
يؤ خذ الغلام بالصلاة و هوابن سبع سنين
چون پسر به هفت سالگى رسيد، او را به خواندن نماز وادار كنيد. (وسائل الشيعه ، ج 20 ص 229).
1026 - نماز متاءهل
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
ركعتان من المتاءهل خير من اثنتين و ثمانين ركعة من العزب
دو ركعت نماز كسى كه همسر دارد، بهتر از هشتاد و دو ركعت نماز انسان مجرد است . (نهج الفصاحه ، ص 350).
1027 - بيدار كردن اهل خانواده
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
رحم الله رجلا قام من الليل فصلى و ايقظ امراءته فصلت ، فان ابت نضح فى وجهها الماء، رحم الله امراءة قامت من الليل فصلت و ايقظت زوجها، فان ابى نضحت فى وجهه الماء
خدا رحمت كند، مردى را كه شب از خواب برخيزد و نماز شب بخواند و همسرش را نيز براين عمل تشويق نمايد، و اگر بيدار نشد (با اجازه قبلى او) به صورت وى آب بپاشد و او را بيدار كند و همچنين خدا بيامرزد زنى كه در شب برخيزد و نماز شب بخواند وشوهرش را نيز بدين عمل وادار كند و اگر از جاى برنخواست (با اذن قبلى او) آب به صورتش بپاشد، تا او را بيدار كند. (ميزان الحكمه ، ج 5، ص 418).
1028 - سن وجوب نماز براى پسر:
عن على بن جعفر عن اخيه موسى - عليه السلام - قال :
ساءلته عن الغلام متى يجب عليه الصوم و الصلاة ؟ قال : اذا راهق الحلم و عرف الصلوة والصوم
على بن جعفر از برادرش امام موسى كاظم (ع ) پرسيد: چه زمانى نماز و روزه براى پسر بچه واجب است ؟ حضرت فرمود: وقتى به مرز تكليف رسيد، و نماز و روزه را شناخت . (وسائل الشيعه ، ج 3، ص 12).
1029 - بلند خواندن قرائت نماز شب
عن على بن اسباط انه ساءل اباعبدالله - عليه السلام - عن رجل يقوم فى آخر الليل يرفع صوته بالقرائة : قال : ينبغى للرجل اذا صلى بالليل ان يسمع اهله لكى يقوم النائم و يتحرك المتحرك
على بن اسباط از امام صادق - عليه السلام - در مورد مردى كه آخر شب برمى خيزد و صدايش را در قرائت بلند مى كند پرسيد: امام (ع ) فرمود: شايسته است كه انسان وقتى نماز شب مى خواند، صدايش را به خانواده اش برساند، تا آن كس كه خواب رفته بيدار شود وآن كس مى خواهد حركت كند (برخيزد) حركت كند. (بحارالانوار، ج 87، ص 209).
1030 - سه گروه از وجوب نماز جمعه معافند
قال على - عليه السلام -
الجمعة واجبة على كل مؤ من الاالصبى ، و المراءة والعبد والمريض
نماز جمعه بر هر فرد مؤ من واجب است ، مگر بر كودك ، زن ، بنده و مريض ، (مستدرك الوسائل ، ج 6، ص 10).
1031 - تشويق خانواده براى نماز جمعه
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
اطرفوا اهاليكم فى كل يوم جمعة بشى ء من الفاكهة ، حتى يفرحوا بالجمعة
روز جمعه براى خانواده خود ميوه تازه بخريد، تا براى آمدن نماز خرسند گردند. (مستدرك الوسائل ، ج 6 ص 61).
1032 - تشويق فرزندان براى نماز جمعه
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
اشتروا لصبيانكم اللحم و ذكروهم يوم الجمعة
با سياستهاى تشويقى ، اهميت و روز جمعه را به فرزندانتان يادآورى كنيد. (مستدرك الوسايل ، ج 6، ص 99).
1033 - درك نماز جمعه :
قال الباقر - عليه السلام -
الجمعة واجبة على من ان صلى الغداة فى اهله ادرك الجمعة ، وكان رسول الله -صلى الله عليه وآله -انما يصلى العصر فى وقت الظهر فى سائر الايام كى اذا قضوا للصلوة مع رسول الله -صلى الله عليه وآله -رجعوا الى رجالهم قبل الليل و ذلك سنة الى يوم القيامة .
نماز جمعه بر هر كس كه نماز صبح را پيش خانواده خود خوانده و جمعه را درك كند، واجب است پيامبر در روزهاى ديگر، نماز عصر را هم وقت ظهر مى خواند تا وقتى با پيامبر نماز را به جا آوردند بتوانند قبل از شب به مناطق خود بروند و اين تا روز قيامت سنت است . (تهذيب ، ج 3، ص 240).
1034 - تمرين ركوع و سجده براى فرزندان
قال الباقر - عليه السلام -
فاذا اتم له ست سنين علم الركوع و السجود حتى يتم له سبع سنين فاذا تم له سبع سنين قيل له اغسل وجهك و كفيك ، فاذا غسلهما قيل له صل هنگامى كه فرزندان شما شش ساله شدند، ركوع و سجده (صحيح ) را به آن ها بياموزيد و در هفت سالگى به طفل بگوييد: دست و رويت را بشوى و نماز بگذار. (بحارالانوار، ج 88، ص 132)
1035 - سفارش پدر بر نماز
عن حسن بن على - عليه السلام -
رحم الله امرء وعظ نفسه و وعظ اخاه و اهل بيته فقال : يا اهلاه صلواتكم صلواتكم زكوتكم زكوتكم مسكينكم مسكينكم ، جيرانكم جيرانكم لعل الله تعالى يرحمه فيجمع له اهله يوم القيامة ، فان الله تعالى اثنى على نبى من انبيائه فقال : و كان ياءمر اهله بالصلوة و الزكوة و كان عند ربه مرضيا
رحمت خداوند بر مردى كه اهل خانه اش را موعظه كند و بگويد: (اى اهل خانه ! نماز شما نماز شما، زكات شما، زكات شما، بيچارگان شما، بيچارگان شما، همسايه هاى شما، همسايه هاى شما، (كه حق آنها را رعايت كند) شايد خداوند عنايت كند بر او و جمع گرداند براى او اهلش را در قيامت همانا خداوند يكى از انبيا را چنين ستايش نمود. (او خانواده خود را به نماز و زكات امر مى كرد، روى همين اصل مورد رضاى خداوند قرار داشت ). (مجموعه ورام ، ج 2 ص 212).
1036 - جوان اهل نماز شب
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
ذات يوم لاءبليس : كم اصدقاؤ كم من امتى يا ابليس ؟ قال الامير الجائر و الغنى المتكبر والذى لايبالى من اين يكتسب و فيما ينفقه و العالم الذى صدق الامير على جوره ، و التاجر الخائن ، والمحتكر، و الزانى و اكل الربا، و البخيل ، والذى لايبالى من اين يجمع المال ، و قال النبى -صلى الله عليه وآله -كم اعداءك من امتى ؟ قال ستة عشر نفرا انت يا محمد انى ابغضل و العالم العامل بالعلم و حامل القرآن اذا عمل بما فيه و المؤ ذن لله خمسة اوقات محب الفقراء و المساكين واليتامى ، و ذوقلب رحيم ، والمتواضع للحق و شاب نشاء فى طاعة الله الذى يصلى بالليل والناس بيام ، والذى يمسك نفسه عن الحرام ، و الذى ينصح فى الله (وفى راوية يدعو للاخوان وليس فى قلبه شى ء) و الذى ابدا يكون على الوضوء، وحسن الخلق ، و المصدق بما ضمن الله له ، و المحصنات المستورات و المستعد للموت و صاحب السخاء
پيامبر اسلام (ص ) از ابليس پرسيد: در ميان امت من دوستان تو چه كسانى هستند؟ ابليس پاسخ داد: فرمانرواى ظالم ، متكبر، آن كس كه كه باكى ندارد كه از چه راهى مال به دست آورد و در چه راهى مصرف كند دانشمندى كه بدكارى حاكم را تاءييد كند، تاجر خائن ، محتكر، زناكار، رباخوار، بخيل ، و كسى كه باكى ندارد كه چگونه اموالش جمع وانباشته است سپس پيامبر (ص ) فرمود: چند نفر در ميان امت من دشمنان تو هستند؟ پاسخ داد: شانزده كس كه اولشان تويى يا رسول الله ! دانشمندى كه به علمش عامل است اهل قرآن كه به آن عمل كند، مؤ ذن اذان پنجگانه ، كسى كه دوستدار فقرا و مساكين و يتيمان است آدم رحيم و مهربان ، شخص متواضع در برابر حق ، جوانى كه اهل نماز شب باشد، كسى كه خود را از ارتكاب به حرام باز مى دارد، كسى كه به خاطر خداوند ديگران را نصيحت كند، كسى كه همشيه درحال وضو است ، و صاحب اخلاق خوب آدم ، تصديق كننده به وعده هاى خا، زنان پاكدامن و افرادى كه خودشان را براى مرگ آماده مى سازند، و آدم سخاوتمند. (المواعظ العدديه ، ص 226).
1037 - رفع مشكلات خانواده به وسيله نماز
الرسول -صلى الله عليه وآله - اذا اصاب اهله خصاصة : قوموا الى الصلوة و قال : بهذا اءمر ربى
چون مشكلى به اهل خانواده مى رسيد (براى رفع آن ) مى فرمود: برخيزيد نماز(مستحبى ) بخوانيد بعد فرمود: اين دستور خداى من است . (قصارالجمل ، ج 1، ص 386).
1038 - نمازگزاران براى ديگران حجت اند
فقال : يااسماعيل لاتنكر ذلك من اهل بيتك فان الله تبارك و تعالى جعل بكل بيت حجة يحتج بهاعلى اهل بيته فى القيامة لهم الم تروا فلانا فيكم ، الم تروا هديه فيكم ، الم تروا صلاته فيكم الم تروا دينه فهلا اقتديتم به فيكون حجة عليهم فى القيامة
حضرت فرمود: اى اسماعيل اين جريان را از خانواده ات تازه مپندار(يعنى اختصاص به خانواده شما ندارد، خيلى ها گرفتارند) خداى تبارك وتعالى براى هر خاندانى حجتى قرار داده كه به وسيله آن شخص ، در روز قيامت بر ساير افراد خانواده احتجاج مى كند، به آنان گفته مى شود: آيا فلانى را در ميان خود نديديد؟ آيا رستگارى اش را نديديد؟ آيا نمازش را نديديد؟ آيا ديندارى اش رانديديد؟ پس چرا بر او اقتداء نكرديد؟ بنابراين ، آن مؤ من بر آن اشخاص در روز قيامت ، حجت باشد. (روضه كافى ، ج 1 ص 120).
1039 - آشنايى كودك با فرايض دينى
قال الصادق - عليه السلام -
واذا بلغ الغلام ثلاث سنين قل له سبع مرات لااله الاالله ثم يترك حتى يتم له ثلاث سنين و سبعة اشهر و عشرون يوما ثم يقال له قل : (محمدرسول الله )سبع مرات و يترك حتى يتم له اربع سنين ثم يقال له قل سبع مرات : (صلى الله على محمد وآل محمد)ثم يترك حتى ياءتى له خمس سنين ثم يقال له (ايهما يمينك و ايهما شمالك ، فاذا عرف ذلك حول وجهه الى القبله و يقال له : (اسجد)ثم يترك حتى يتم له ست سنين فيقال : (صل و علم الركوع و السجود)حتى يتم له سبع سنين فاذا تمت له سبع سنين قيل له (اغسل وجهك و كفيك )فاذا غسلهما قيل له (صل )ثم يترك حتى يتم له تسع سنين فاذا تمت له علم الوضوء
هنگامى كه كودك به سه سالگى رسيد، او را وادار كن تا هفت مرتبه (لااله الاالله )بگويد.بعد او را آزاد بگذار تا چهار سال او تمام شود آن گاه او را به گفتن هفت مرتبه (صلى الله على محمد و آل محمد)وادار كن .
پس او را آزاد بگذار تا هنگامى كنه پنج سالش تمام شد، آنگاه دست راست و چپش را به او ياد بده .
وقتى آن ها را شناخت ، او را به سمت قبله بنشان ، و به او بگو: (سجده كن ).
سپس او را تا شش سالگى آزاد بگذار.
و بعد از آن به او نماز خواندن و ركوع وسجود را ياد بده .
هنگامى كه هفت سالش تمام شد، آنگاه به او بگو: (دست و صورتت را بشوى )و هنگامى كه شست ، به او بگو: (نماز بخوان ).
و بعد او را تا تمام شدن نه سالگى آزاد بگذار و سپس به او وضو را ياد بده .
(وسائل الشيعه ، ج 15، ص 193، انوار نعمانيه ، سيد نعمت الله جزايرى ، ج 2 ص 193).
1040 - نماز در دوران جوانى
قال الباقر - عليه السلام -
يا باغى العلم ! اصل قبل لاتقدر، على ليل ولانهار تصلى فيه
اى طالب علم ! نماز را به پادار، قبل از آن كه پيرى وسستى فرا رسد، كه آن وقت قدرت نمازگزاردن را ندارى و براى تو ميسر نيست (و شايد اشاره به پس از مرگ باشد). (بحارالانوار، ج 82، ص 227).
1041 - نماز در تاريكى
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
ماصلت امراءة صلوة احب الى الله من صلواتها فى اشد بيتها ظلمة
نمازى كه زن در تاريكترين گوشه خانه خود به جا آورد، از همه نمازهاى او نزد خداوند محبوبتر است